Volledig recycleerbaar, ecologisch, milieuvriendelijk… Allemaal hangen ze nauw samen met wat we de “circulaire economie” noemen. Daarbij dienen de afvalstoffen van nu als de grondstoffen van morgen. De 5 afvalstromen die we hieronder bespreken vormen de kern van deze kringloop. Bedrijven worden aangemoedigd (en in zekere mate zelfs verplicht) om ze vanaf de bron te sorteren en terug te winnen.1 We nemen in dit artikel enkele weetjes door en geven tips waarmee je alles in goede banen leidt.
Welke materialen zijn volledig recycleerbaar?
De onderstaande afvalstromen zijn ‘circulair’ en volledig recycleerbaar. Dat betekent dat deze stoffen – na hun recyclage – de basis vormen voor nieuwe producten. Daarmee maken we de grondstoffencirkel rond: we gebruiken dus zo veel mogelijk bestaande grondstoffen, zonder nieuwe bronnen te ontginnen.
► Papier & karton: dé hernieuwbare grondstof
De eerste van de reeks afvalstromen die je verplicht bent te sorteren, zijn papier en karton. Ondanks de ontwikkeling van de digitale technologie blijft papier erg populair. Het is goed voor 50% tot 75% van het kantoorafval. Karton is op zijn beurt een van de belangrijkste materialen in de verpakkingsindustrie. Niet weg te denken uit ons dagelijks leven dus.
Papier en karton kunnen we tegelijkertijd beschouwen als een eindproduct én een grondstof. Eenmaal gebruikt zijn ze makkelijk recycleerbaar en kunnen ze opnieuw in de papierindustrie worden geïntegreerd. Papier kan gemiddeld tot 7 keer worden gerecycleerd:
- 70% wordt gebruikt voor de productie van grafisch papier (kranten, folders, notitieboekjes, enz.);
- 20% komt terecht in kartonnen verpakkingen;
- 10% gebruikt men voor andere doeleinden (hygiënepapier of isolatieproducten).
Karton = 100% hernieuwbaar en recycleerbaar. Bestaat bij RAJA voor minstens 70% uit gerecycleerd materiaal. Een kartonnen doos is tot 10 keer te recycleren.
► Metaal: het zwaargewicht van recyclage
Metalen zijn echte zwaargewichten in de recyclagewereld. En dat mag je zowel letterlijk als figuurlijk nemen. We kunnen ze oneindig recycleren, zonder kwaliteitsverlies. Er zijn duidelijke voordelen aan de recyclage van metaal, het is een echte win-win: met elke ton gerecycleerd aluminium kan men 95% van de energie besparen die nodig is om primair aluminium te produceren. En tot 85% van de energie voor elke ton gerecycleerd staal. Dat staat gelijk aan veel minder CO2-uitstoot.
Metalen verpakkingen moeten in de PMD-zak belanden of bij het restafval worden gesorteerd.2 Na hun sortering verdeelt men ze in 2 categorieën:
- Ferrometalen: met ijzer als voornaamste bestanddeel (ook staal valt hieronder). Voorbeelden zijn conservenblikken, drankblikjes, koekendozen, enz.
- Non-ferrometalen: koper en aluminium. Voorbeelden zijn schotels voor bereide maaltijden, spuitbussen, enz.
► Glas: de oneindige reïncarnatie
Net zoals metaal is ook glas een 100% recycleerbaar materiaal. Het heeft daardoor een bijna oneindige levensduur.3 Door gerecycleerd glas in te zetten, verbruikt een glasfabriek tot 25% minder energie tijdens het smeltproces. In België wordt naar schatting zo’n 90% van al het glas ingezameld – een van de hoogste percentages in Europa.4
Wist je dat men glas meerdere keren sorteert? Bij het recyclageproces wordt er een eerste keer mechanisch gesorteerd om alle metalen elementen te verwijderen (bv. deksels). Daarna volgt een optische sortering: een infraroodstraal elimineert niet-transparante, niet-recycleerbare elementen. Tot slot verwijdert een zogenoemde cycloon de laatste elementen vóór het slijpen en smelten kan beginnen.
Een belangrijke opmerking: tijdens het sorteerproces is het noodzakelijk om gekleurd en niet-gekleurd glas apart te houden. Uitsluitend niet-gekleurd glas kan men gebruiken voor het maken van nieuw niet-gekleurd glas.
► Hout: de grondstof die blijft groeien
De grondstof die altijd blijft groeien: dat is hout! Op basis van de eigenschappen, zijn afvalstromen voor hout ingedeeld in een aantal categorieën. In de handel spreekt men van A-, B- en C-hout:
- A-hout = onbehandeld (bv. ruw hout, planken, pallets)
- B-hout = niet-verontreinigd behandeld (bv. deuren, tafels, kasten)
- C-hout = verontreinigd behandeld (bv. geïmpregneerd hout)
A- en B-hout worden verwerkt tot houtsnippers. Zo’n 75% hiervan dient als grondstof voor de productie van spaanplaten, palletten, briketten, enz. De overige 25% gebruikt men als groene brandstof voor energieopwekking. C-hout wordt niet gebruikt voor recyclage maar wordt op een milieuvriendelijke manier afgebroken.
► Recycleerbaar plastic: altijd even chic
Terwijl de landen van de EU gezamenlijk uitkomen op een recyclagecijfer van 30%, slaagt België erin om tot 42% van al het huishoudelijk plastic afval te recycleren. Fostplus heeft zich tot doel gesteld om tegen 2023 dit recyclagecijfer op te trekken tot 65%. Onder andere de komst van de nieuwe veelzijdigere PMD-zak zal hiervoor moeten zorgen.5
De grootste uitdaging bij de recyclage van plastic schuilt in het feit dat er zoveel verschillende soorten van zijn. Die moeten via verschillende productieprocessen worden verwerkt. Daarom is het van belang om de PMD-zak zo optimaal mogelijk te benutten. Meer informatie over de sorteerregels voor PMD-zakken is te vinden op de website van Fostplus.
De toekomst van plastic is afhankelijk van het sorteerproces. Hoe efficiënter we de verschillende soorten plastic scheiden, hoe meer plastic we kunnen recycleren en een nieuwe bestemming geven. Plastic blijft per slot van rekening nog altijd een van de best en vaakst te recycleren afvalstoffen.
Wil je zelf aan de slag gaan en samen met je collega’s correct leren sorteren? Neem dan zeker een kijkje in de Sorteerwinkel van Fostplus. Je vindt er meerdere sorteergidsen, stickers, affiches, enz. Daarnaast kan je gebruikmaken van de vele sorteeroplossingen van RAJA waaronder gekleurde afvalzakken en vuilnisbakken.
Bronnen:
1 www.iksorteerinmijnbedrijf.be
2 www.betersorteren.be/nl/sorteerregels/pmd
3 www.vgi-fiv.be
4 www.recyclingnetwerk.org/2018/06/07/factcheck-werkelijke-recyclagecijfers-zijn-lager-dan-wat-fost-plus-beweert/
5 www.fostplus.be
Bedankt voor het schrijven van dit heldere artikel. Het is ongelooflijk hoeveel afval zoals metaal en plastic wij met zijn allen produceren. Interessant om te lezen dat glas oneindig recyclebaar is, en dat het meerdere keren gesorteerd wordt. We zouden best vaker glas kunnen gebruiken als verpakkingsmateriaal.
Wanneer ik deze info over recyclage lees, is het rendement best wel aanzienlijk. Wel kun je volgens mij niet alles oneindig blijven recycleren. Er zou ook moeten worden nagedacht over duurzame afvalverwerking, die vermijdt dat schadelijke stoffen in het milieu komen.