ESD-verpakkingen: voor de meest schokkende bescherming
4 min. leestijd
06 november 2019
Verpakkingsadvies
Je hebt het zelf wel al eens meegemaakt: je opent een autoportier en voelt een kleine elektrische schok. Dan was er eigenlijk sprake van een elektrostatische ontlading of ESD. Ook bij verpakkingen kan zo’n ontlading zich opbouwen. Verzend je regelmatig elektronica, dan is het belangrijk om rekening te houden met de gevolgen hiervan. Kies daarom voor een aangepaste verpakking en slaap rustig verder op twee oren.
1. Wat is dat nu precies, een ESD?
De afkorting ESD staat voor Electro Static Discharge, oftewel elektrostatische ontlading. Statische elektriciteit ontstaat door wrijving, bijvoorbeeld tussen stukken plastic (wat we terugvinden in veel kleding). Als de statische elektriciteit niet kan wegvloeien naar de aarde, kan deze energie met elke beweging verder oplopen. Als je bijvoorbeeld een kledingstuk draagt met een hoge elektrostatische lading, zal je haar rechtop gaan staan.
De weersomstandigheden spelen een grote rol bij de opbouw van een ESD. Koude, droge lucht is de beste basis voor statische elektriciteit. We hebben er daarom vaker last van in de winter dan in de zomer.
2. Wat zijn de gevolgen van een elektrostatische ontlading?
De gevolgen van statische elektriciteit kunnen vervelend zijn:
- plastic zakjes blijven aan elkaar kleven en je krijgt ze haast niet open;
- je krijgt een schok bij het vastnemen van een deurkruk of autoportier;
- dunne kunststof kleding (polyester) kan aan je lichaam plakken.
De vonkjes die ontstaan bij een elektrostatische ontlading zijn niet schadelijk voor de mens. Voor elektronica ligt dat anders. Elektronica die te lijden heeft gehad onder een ESD gaat namelijk veel sneller stuk of zal slechter werken. De gevolgen van de ESD kunnen pas jaren later aan het licht komen. Beter voorkomen dan genezen dus…
3. Hoe herken je een ESD-verpakking?
Een ESD-verpakking kan worden aangeduid met een van twee symbolen (zie hieronder). De D onder het driehoekige logo staat voor Dissipatief. De S verwijst naar Shielding. Wat die twee precies betekenen leggen we hieronder verder uit. Voor nu is het goed om te weten dat een dissipatieve verpakking vaak roze is. Bij shielding heeft de verpakking langs de buitenkant vaak een metaalkleur.
4. Welke soorten ESD-verpakkingen bestaan er?
Onder welke vormen kan een ESD-verpakking voorkomen? De meeste spelen in op het feit dat je er elektronica mee moet kunnen verpakken. Vooral computeronderdelen zijn gevoelig voor een elektrostatische ontlading en vragen dus om een extra bescherming. Je hebt de keuze uit:
- [1] Zakjes (met druk- of kleefsluiting) en noppenfolie
- [2] Schuimplaten (in polyurethaan of polyethyleen)
- [3] Rekfolie (voor palletomwikkelingen)
5. Wat is het verschil tussen dissipatief en shielding?
ESD-verpakkingen bestaan in twee uitvoeringen. De verschillen tussen beide zijn subtiel, maar hebben wel een grote invloed op de manier waarop je je producten wilt beschermen.
► Een dissipatieve verpakking (d.i. de roze variant) is ideaal voor voorwerpen die veelvuldig door mensen worden vastgehouden. Ons lichaam is namelijk een hoge energiegeleider en kan gemakkelijk een statische vonk veroorzaken. Een dissipatieve verpakking zorgt ervoor dat een elektrostatische lading langzamer en meer gecontroleerd van het ene naar het andere materiaal stroomt. Bij dit soort verpakking wordt een ESD dus niet vermeden maar ligt de energie die vrijkomt wel veel lager. Daardoor kan schade aan elektronica worden vermeden.
► De tweede soort is een shielding-verpakking. Deze verpakkingen bestaan uit meerdere antistatische lagen (of ‘schilden’) die een kooi van Faraday creëren rondom je product. Ze voorkomen daardoor de opbouw van statische elektriciteit en beschermen het best tegen een ESD. Om doeltreffend te zijn moet een shielding-verpakking altijd volledig worden gesloten; bijvoorbeeld door ze dicht te sealen of door een druksluiting te gebruiken.
6. Hoe verzend je een ESD-verpakking?
Nu we weten wat een ESD-verpakking is, en hoe die eruitziet, geven we tot slot nog even mee hoe je deze verpakkingen moet verzenden. Best plak je aan de buitenkant van je verpakking onderstaand etiket. Zo is het voor de verzender en ontvanger altijd duidelijk dat er gevoelige producten in je pakket zitten. Een gewaarschuwde man/vrouw is er twee waard.
